Trzecia część serii badanie gleby na lekcjach geografii stanowi propozycję zajęć dotyczących frakcji gleby. Jest to kolejne ciekawe doświadczenie, które uczniowie mogą przeprowadzić w klasie z wykorzystaniem wcześniej pobranych przez siebie prób glebowych.

Każda grupa pobiera wysuszoną próbę glebową oraz komplet sześciu sit, służących do oddzielania elementów gleby. Uczniowie w kilkuosobowych grupach mogą wykonać badanie obejmujące:

• oddzielenie poszczególnych frakcji;
• zważenie ich;
• obliczenie procentowego składu frakcji w glebie.

Przydatna w tym badaniu jest pomoc dydaktyczna – sita glebowe (patrz: Zdjęcie 1) o średnicy 10 cm każde oraz różnej gęstości oczek. Uczniowie ustawiają sześć sit jeden na drugim oraz mogą przykryć je pokrywą. Dzięki temu uczniowie z łatwością mogą przesiać glebę, rozdzielając i grupując jej elementy według wielkości. To pomoże ustalić uczniom skład i typ badanej gleby.

W pierwszej kolejności uczniowie oddzielają części szkieletowe od części ziemistych. W dalszej kolejności uczniowie oddzielają frakcje piasków, glin oraz iłów.

W kolejnym etapie badań uczniowie ważą poszczególne wydzielone frakcje oraz obliczają ich procentowy skład. Na jego podstawie uczniowie w łatwy sposób mogą określić do jakiej grupy granulometrycznej należy badana próbka. Do tego ćwiczenia bardzo pomocne mogą się okazać precyzyjne, profesjonalne wagi elektroniczne (patrz: zdjęcie 2), w specjalnej obudowie do badań terenowych, w wersji uczniowskiej – kieszonkowej pozwalających na ważenie w zakresie od 0,1g do 150g. Mają one dodatkowo wbudowany kalkulator do dokonywania obliczeń. Pozwala to uniknąć na lekcji sytuacji, w której uczniowie są nie przygotowaniu do zajęć i nie mogą aktywnie uczestniczyć w badaniu. Pamiętajmy, każde samodzielnie wykonane przez ucznia badanie pozwala mu zrozumieć temat oraz zapamiętać omawiane zagadnienie na znacznie dłużej.

Poprzednie części:
Część I: prawidłowe pobieranie prób glebowych
Część II: Badanie pH gleby