Badanie gleby na lekcjach geografii część IV: Rozpoznawanie typu gleby na podstawie profilu.
Dodano 15.04.2014
Przypomnijmy sobie w jaki sposób pobieraliśmy próbę glebową (patrz: część 1). Mogliśmy skorzystać z przyrządu do pobierania prób glebowych oraz podłużnego pudełka do przechowywania próbek. Dzięki temu zachowaliśmy ciągłość warstw profilu glebowego.
Zauważamy, że pobrana próbka nie jest jednobarwna, przez co możemy wyróżnić kilka warstw o różnych odcieniach. Na tym etapie uczniowie mogą zmierzyć za pomocą linijki wysokość poszczególnych barw.
Pierwsza warstwa – jest to poziom próchniczy. Jej grubość świadczy o żyzności gleby. Ma ciemnobrunatną barwę. Zbudowana jest z rozłożonych resztek roślinnych i zwierzęcych przy udziale bakterii i mikroorganizmów. Poziom ten jest obecny we wszystkich glebach, na których występuje roślinność. Jeśli twoja trzydziestopięciocentymetrowa próba glebowa ma wyłącznie warstwę próchniczą najprawdopodobniej jest to najżyźniejsza gleba Polski – czarnoziem!
Zobaczmy co znajduje się poniżej poziomu próchniczego…
- Jeśli poniżej poziomu próchniczego widzimy jasną warstwę zbudowaną z nierozpuszczalnej krzemionki możemy z dużą pewnością wnioskować, że jest to warstwa wymywania charakterystyczna dla gleb bielicowych.
- Jeśli poniżej poziomu próchniczego widzimy przemiennie ułożone jaśniejsze oraz ciemniejsze pasy piaszczysto-pylaste możemy z dużą pewnością wnioskować, że badana przez nas gleba to mada rzeczna. Warto zajrzeć do notatek zrobionych przy pobieraniu prób glebowych w celu weryfikacji naszej oceny. Czy miejsce poboru gleby znajduje się w bliskiej odległości od rzeki?
- W całej pobranej próbie glebowej zauważasz białe okruchy skalne? Może pamiętasz, że pobranie gleby było bardzo trudne ponieważ cały czas przyrząd do pobierania prób zatrzymywał się na kamieniach? Bardzo możliwe, że pobrana przez Ciebie gleba to rędzina. Zaobserwowane białe kamienie są to okruchy skał węglanowych.
- Jeśli pod poziomem próchniczym znajduje się ciemnobrązowa warstwa o dużej miąższości możesz wnioskować, że jest to żyzna gleba brunatna.
- Może w twojej pobranej próbie znajduje się wyżej opisany poziom brunatnienia? Jednak od poziomu próchniczego oddziela go jasny poziom? Możliwe, że badasz glebę płową, w której nad poziomem brunatnienia występuje poziom pozbawiony części ilastych.
Prawdopodobnie pobrana przez Ciebie gleba pasuje do któregoś z opisu powyżej. Uwzględnione zostały profile charakterystyczne dla gleb występujących w Polsce. Jeśli nadal nie masz pewności wykonaj dodatkowe badania: sprawdź odczyn gleby, przypomnij sobie jaka roślinność występowała na terenie, z którego pobrałeś glebę.
Poprzednie części:
Część I: prawidłowe pobieranie prób glebowych
Część II: Badanie pH gleby
Część III: Badanie frakcji gleby